عدم آگاهی لازم از قوانین حقوقی ازدواج باعث انباشت بسیار زیاد پرونده های مرتبط با ازدواج در دادگاه ها شده است. هر چند در زمانی زندگی میکنیم که ارتباطات و اطلاعات، همه جنبه های زندگی را فراگرفته، اما هنوز هم تعداد زیادی، آگاهی کافی از حقوق خود و دیگری در ازدواج ندارند و همین موجب شده افرادی به فکر سو استفاده و زیرپا گذاشتن حقوق دیگران باشند. با ما همراه باشید تا اطلاعاتی در این باره با شما در میان بگذاریم و شما را برای این رویداد مهم زندگیتان آماده تر کنیم.
تعداد بالایی از پرونده هایی که در دادگاه ها وجود دارد مرتبط با مساله مهریه است که یکی از دلایل آن ، فقدان آگاهی لازم زوجین درباره مهریه قبل از ازدواج است. طبق قانون در مهریه های بالای 110 سکه با توقیف اموال مانند ملک، حساب بانکی، دارایی، حقوق ماهانه و ... قابل وصول است؛ ضمن اینکه در صورت فوت زن، توسط ورثه و در صورت فوت همسر، از باقیمانده اموال شوهر قابل وصول است. در ضمن اگر زنی قصد بخشش مهریه خود را داشته باشد، این امر باید در دفاتر اسناد رسمی ثبت شود و نوشته های دستی اعتباری ندارد.
طبق قانون، افزایش ثانویه مهریه امکان پذیر نیست، یعنی بعد از عقد و ثبت کردن مهریه، در صورتی که زوجین تصمیم به افزایش میزان مهریه بگیرند و اقرار نامه ای هم وجود داشته باشد، این افزایش به عنوان مهریه اصلی تلقی نخواهد شد و در واقع یک تعهد است که امتیازات مهریه را ندارد.
گاهی پیش می آید که خانواده ها در یک مراسم اولیه جهت جاری ساختن صیغه عقد، در حضور شهود و با رعایت شرع و قانون، مهریه محدود و ناچیزی اعلام میکنند، اما زمانی که جهت ثبت به دفترخانه ها مراجعه میکنند میزان مهریه دیگری تعیین میکنند که بسیار بالاتر است و این از نظر قانون غیر قابل قبول است. همان مهریه ای که در زمان جاری ساختن صیغه عقد مشخص میشود به عنوان مهریه اصلی شناخته میشود. لذا اگر توافق اولیه هنگام خواندن خطبه عقد، صرفا به صورت شفاهی بوده باشد، چون توافقی که در محضر ثبت میشود مستند است، همین توافق محضری مد نظر قرار خواهد گرفت و مهریه شفاهی ارزشی ندارد.
وعده ها و توافقاتی که قبل از عقد روی میدهد، تعهدی ایجاد نمیکند. این توافقات چه میان پسر و دختر و چه میان خانواده هایشان مشروعیتی بوجود نمی آورد؛ یعنی بر طبق قانون، صرف تصمیم به ازدواج، تعهدی برای طرفین ایجاد نمیکند، حتی اگر در زمان این توافقات، بخشی از مهریه توافق شده پرداخت شده باشد.
بنابراین زن و مرد قبل از جاری شدن صیغه عقد و در زمان خواستگاری، میتوانند از ازدواج امتناع کنند و تحت هیچ شرایطی، طرف دیگر نمیتواند او را مجبور به ازدواج کند و یا به خاطر امتناع از ازدواج، خسارتی را طلب کند. پس شرط اولیه و لازم جهت ایجاد هر گونه تعهد، جاری شده صیغه عقد است و سایر توافق ها و وعده ای بین خانواده ها جنبه حقوقی نداشته و رسمی به حساب نمی آیند.
محرمیت در دوران نامزدی که در به عقد موقت معروف است، در قانون کشور وجود دارد که خانواده ها بدون اطلاع از اثرات حقوقی آن، اقدام به انجام آن میکنند و با مشکلاتی روبرو میشوند. در این نوع عقد، مهریه ناچیزی تعیین میشود که پس از پایان دوره محرمیت، باید سریعا نسبت به دایمی کردن آن اقدام کنند. اما مواقعی پیش می آید که مثلا مرد بعد از دوره عقد موقت، با عقد دایم مخالفت میکند که در این شرایط معمولا خانواده دختر متضرر میشوند و دختر با همان مهریه ناچیز به خانه پدر باز میگردد. بنابراین بهتر است قبل از هر اقدامی در رابطه با ازدواج، تحقیقات لازم در آن رابطه انجام شود و آگاهی لازم کسب شود تا کمتر با مشکلات حقوقی این حوزه درگیر شوید.
